Birbirine bütünüyle zıt olan durum ve kavramları ifade eden sözcüklere “karşıt anlamlı sözcükler” denir.

güzel – çirkin
zengin – fakir
iyi – kötü
gece – gündüz
korkak – cesur
dost – düşman
ucuz – pahalı
zayıf – şişman
yaşlı – genç
yakın – uzak (ırak)
büyük – küçük
doğru – yanlış
dar – geniş
boş – dolu
aç – tok
az – çok
er – geç
alt – üst
sağlam – çürük
kuru – yaş
acı – tatlı
uzun – kısa
cimri – cömert
açık – kapalı
ak – kara
beyaz – siyah
ince – kalın
gül-  –  ağla-
sevin-  –  üzül-
kâr – zarar
kolay – zor
iç – dış
ilk – son
in-  –  çık-
aşağı – yukarı
açık – kapalı
aktif – pasif
azami – asgari
ağır – hafif
acemi – usta
hızlı – yavaş
kıtlık – bolluk
ret – kabul
ileri – geri


Yazın başı pişenin kışın aşı pişer.
Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır.
Tok, acın halinden anlamaz.
İyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder.
Akıllı düşününceye kadar, deli oğlunu everir.
Kurunun yanında yaş da yandı.
Koridorun dar olmasına karşın, odalar gayet geniş.
Sağlam yumurtaları paketlere diz, çürük yumurtaları ise çöpe at.
Yıllardır kâr eden şirket, sen gidince zarar etmeye başladı.
Arabamın hem içini hem dışını güzelce yıkadım.
Kimi gün güldük, kimi gün ağladık; koca bir ömrü tükettik.
Basketçiler uzun, halterciler kısa boylu olur.
Paraya az, morale çok ihtiyacımız var.
Bu sınavda dört yanlış, bir doğruyu götürüyor.
Bedenim yaşlandı, fakat ruhum hâlâ genç.

NOT: Bir sözcüğün olumsuzu, onun karşıt anlamlısı demek değildir. Sözcüğün olumsuzu ile karşıt anlamlısı birbirinden farklı şeylerdir.

gül–       olumsuzu   →  gülme–        karşıt anlamlısı  →  ağla–
neşeli     olumsuzu   →  neşesiz       karşıt anlamlısı  →  üzgün